Türk Dili Derneği, Türkçesi Varken Topluluğu üyelerinin kurduğu, resmiyetine 2 Şubat 2015 günü kavuşmuş olan dernek. Derneğin merkezi İstanbul’dur. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğünün protokolü ile ortaöğretim kurumlarında eski alfabeleri ve Göktürkçeyi tanıtma etkinlikleri yapma yetkisi bulunan tek kurumdur.[1] Derneğin amacı, 28 Şubat 2015’te Yıldız Teknik Üniversitesinde duyurulan bildiride “târihî veya çağdaş Türk dil ve ağızlarını korumak, yaşatmak, dilbilimsel ölçütler ışığında araştırmak ve araştırma ortamına katkıda bulunmak” olarak açıklanmış[2], görevi ise tüzüğünde “bu amaçlar doğrultusunda hem üyelerine hem de Türk Ulusu kamuoyuna gerekli koşul ve olanakları sağlamak” olarak belirtilmiştir[3]. Dernek, Gaspıralı‘nın “Elinden ne geliyorsa, işe önce onunla başla” sözünü slogan olarak kullanmaktadır.

Kuruluş: 02.02.2015 Başkan: Gökbey Uluç Başkan Yardımcısı: Aykut Türkoğlu

YAYINLAR

[1] Eñ Eski Türk Yazısı, Necip Asım Yazıksız (İnceleme-Çevriyazı: Burcu Yanıklar). İstanbul, Kasım 2015.

[2] Özleştirmeciliğiñ Bildirgesi, Oktay Doğangün ve Gökbey Uluç. İstanbul, Ağustos 2016.

[3] Kerkük Eskiler Sözü, Ata Terzibaşı (Hazırlayan: Bünyamin Tan). İstanbul, Nisan 2017.

[4] Özleştirme Kılavuzu – Türkçede Özleştirmeciliğiñ Ana Çizgileri, Hasan Şahin Kızılcık, İstanbul, Ekim 2018.

[5] Dede Korkut’un Üçüncü Elyazması – Soylamalar ve İki Yeni Boy ile Türkmen Sahra Nüshası, Yusuf Azmun, İstanbul, Haziran 2019.

[6] Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni ve Deli Dönmez’e Ad Vérme Çalıştayı’nıñ Bildiriler Bétiği, Gökbey Uluç ve Dr. Nil Didem Şimşek, İstanbul, Ağustos 2020.

DAVALAR

Dava, 8.yy’da dikilmiş Moğolistan’daki Orhun vadisinde bulunan ve Türkçenin bilinen en eski yazılı eserlerinden biri olan Kül Tigin Yazıtınıñ en tepesinde bulunan keçi damgasının Erzurum Atatürk Üniversitesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Cengiz Alyılmaz tarafından patentlenmesine dayanılarak açılmıştır. Dernek ise Türk ve insanlık tarihinin bir mirası olan bir damganın patentlenemeyeceğini ileri sürmektedir. Bakırköy’deki ceza davası düşmüş ancak Erzurum’daki hukuk davası, Türk Dili Derneğinin itirazı sonucu üst mahkemeye taşınsa da soñuç olumsuz görülmüştür. Bu yüzden dernek söz koñusu belirtkesindeki ilgili damgayı çıkararak düz bir kırmızı zemini kullanmaya başlamıştır.

Cengiz Alyılmaz, Türk Dili Derneğini kullandığı logo nedeniyle 10.000 TL’lik tazminat talebiyle toplamda iki ayrı suç duyurusuyla mahkemeye vermiştir. Alyılmaz’ın iddiası, derneğin kullanmış olduğu logonun içinde yer alan damganın kendi çizimi olduğu, patentini aldığı ve derneğin bunu izinsiz kullandığı şeklindedir. Dernek ise söz konusu damganın Orhun Yazıtlarından biri olan Kül Tigin yazıtında bulunduğunu ve tıpkı Göktürk yazısındaki diğer damgalar gibi kamu malı olduğunu savunmuştur[4]. Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı Fikri ve Sınai Haklar Soruşturma Bürosu’ndaki soruşturmadan, bilirkişi tutanağı ile 4 Mayıs 2016 günü 2016/22766 sayılı yargıyla “koğuşturmaya yer olmadığına” dair karar çıkmıştır ancak ikinci olarak Erzurum’da açılan hukuk davası Alyılmaz lehine sonuçlanmıştır. Bunun üzerine dernek itirazda bulunmuştur.

KAYNAKLAR

[1] İstanbul İl MEM’iñ 25.11.2015 günaylı 59090411-604-E.12120426 sayılı oluru.

[2] http://turkcesivarken.com/yazismalik/viewtopic.php?f=255&t=11275

[3] http://turkdilidernegi.org.tr/tuzuk/

[4] https://www.kurultay.net/haber/gokturkce-davasi-sonuclandi-turk-dili-dernegi-hakli-prof-alyilmaz-haksiz-2016-05-20.html