TÜRK DİLİ DERNEĞİ TÜZÜĞÜ

1. DERNEĞİN ADI ve MERKEZİ
1- DERNEĞİN ADI: Derneğin adı, “TÜRK DİLİ DERNEĞİ”dir.

2- DERNEĞİN MERKEZİ: Derneğin merkezi “Tevfikbey Mah. Merkez Cad. 24-12, Küçükçekmece/İstanbul”dur.

2. DERNEĞİN AMACI, ÇALIŞMA KONULARI, ÇALIŞMA BİÇİMLERİ ve ETKİNLİK ALANI
3- DERNEĞİN AMACI: Türk Dili Derneği’nin amacı; târihî veya çağdaş Türk Dil ve ağızlarını korumak, yaşatmak, dilbilimsel ölçütler ışığında araştırmak ve araştırma ortamına katkıda bulunmaktır. Dernek, bu amaçlar doğrultusunda hem üyelerine hem de Türk Ulusu kamuoyuna gerekli koşul ve olanakları sağlamayı görev edinir.

4- ÇALIŞMA KONULARI: Derneğîn amacını gerçekleştirmek için dernekçe yürütülecek çalışma konuları, aşağıdaki gibidir:
4.1- Alfabe ve yazım çalışmaları.
4.2- Sözcük, karşılık ve sözlükçülük çalışmaları.
4.3- Derleme çalışmaları.
4.4- Diriltme ve Uyarlama çalışmaları.
4.5- Türetme çalışmaları.
4.6- Köken çalışmaları.
4.7- Ortak Türk Dili çalışmaları.
4.8- Dil bilimsel çalışmalar.
4.9- Türkçenin bilim dili olması yönünde çalışmalar.

5- ÇALIŞMA BİÇİMLERİ:
Derneğin amacını gerçekleştirmek için dernekçe yürütülecek çalışma biçimleri,
5.1- Kurs, seminer, konferans, panel gibi bilinçlendirme ve öğretim çalışmaları düzenlemek.
5.2- Ağ veya görsel/işitsel/basılı olanaklar üzerinden yayın ve yayım yapmak.
5.3- Belge odağı oluşturmak, çalışmaları kamunun özgür erişimine sunacak biçimde arşivlemek.
5.4- Türkçenin söz ve yazın varlığına katkıda bulunmak adına her türde yapıt yazmak ve dağıtmak.
5.5- Kamuoyunu, dernek çalışmalarında katılıma teşvik etmek ve dernek çalışmalarını kamu ile ortak yürütmek amacıyla kamuya açık atölye çalışmaları ve tartışmalıklar düzenlemek.
5.6- Üyelerin ve kamunun amaçlanan çalışmaları gerçekleştirebilmesi için gereksinen araçları ve uygusal (teknik) desteği sağlamak.
5.7- Çalışmaların yürütülmesi için yurt içinde ve yurtdışında yardım ve bağış kampanyaları düzenlemek, amaca yönelik işletmeler kurmak ve bunları işletmek.
5.8- Üyeler arası iletişimi güçlendirmek için yemekli toplantı, konser, dinleti, balo, tiyatro ve sergi gibi sosyal ve kültürel etkinlikler düzenlemek.
5.9- Üyeler için sosyal ve kültürel tesisler kurmak ve yönetmek.
5.10- Dernek etkinlikleri için taşınır veya taşınmaz mal satın almak veya kiralamak.
5.11- Gerek görülmesi durumunda vakıf, federasyon veya siyâsî parti kurmak.
5.12- Uluslararası etkinliklerde bulunmak, yurt içindeki veya dışındaki dernekler ile iş birliği içinde olmak, aynı amaçlar çerçevesinde ortak çalışmalara girişmek.
5.13- Gerektiğinde dernek çalışmalarını yürütmek adına gerekli yerlerde temsilcilikler açmak.

6- ÇALIŞMA ALANLARI:
Dernek, toplumsal ve kültürel alanda etkinlik gösterir.

3. DERNEĞİN İLKELERİ
7- BİLİMİ KILAVUZ EDİNME İLKESİ:
Türk Dili Derneği, tüm etkinliklerinde ve çalışmalarında bilimi kılavuz edinir. Bilimsel yöntemin geçerliliğini benimser ve bilimsel olmayan bilgiye göre hareket etmekten geri durur.

8- KAMUYU ESAS ALMA İLKESİ:
Dil, kişioğlunun yüzyıllar, binyıllar içinde geliştirdiği, evrimsel bir süreçle ilerleyen canlı bir olgudur. Türk Dili Derneği, dili yönlendirmek veya yapay olarak değiştirmek amacında değildir. Tersine, onun doğallığının korunmasına çalışır. Bu yüzden Türkçenin konuşucularını esas alarak çalışmaları yürütür.

9- DİL KULLANIM ÖZGÜRLÜĞÜ İLKESİ:
Türk Dili Derneği, kimsenin başkasına kendi dil/ağız kullanımı dayatmasını doğru bulmaz. Kamuyu, herhangi bir dil baskısına, sözcük kullanımı zorlamasına karşı koruma güdüsüne sahiptir.

10- UYDURMA KARŞITLIĞI İLKESİ:
Türk Dili Derneği, Türkçeye yapay olarak kuralsızca sokulan sözcükleri veya ekleri veya deyimleri dile bir zarar olarak görür. Ancak 7., 8. ve 9. maddelerdeki ilkelerle çelişmeyecek biçimde bu ilkeyi gözetir.

4. ÜYELİK HAKKI ve İŞLEMLERİ
11- ÜYELİK HAKKI:
Dernek amaç ve ilkelerini benimseyen,bu doğrultuda çalışmayı kabul eden her gerçek kişinin, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yurttaşlığı veya oturma izni olması koşuluyla, üye olma hakkı vardır. Onursal üyeliklerde yurttaşlık veya oturma izni koşulu aranmaz.

12- BAŞVURU:
Dernek başkanlığını yazılı olarak yapılacak üyelik başvuruları, yönetim kurulunca değerlendirilip, en geç otuz iş günü içerisinde başvuran kişiye yazılı olarak bildirilir.

13- ÖZ (ASIL) ÜYELER:
Derneğin öz (asıl) üyeleri; kurucu üyeler veya başvuruları yönetim kurulunca onaylanan kişilerdir.

14- ONURSAL ÜYE:
Derneği maddî veya mânevî yönden önemli katkısı olmuş olanlar, yönetim kurulunca vereceği karar ile onursal üye yapılabilirler.

15- ÜYELİKTEN ÇIKMA:
Her üye, yazılı olarak üyelikten ayrılma hakkına sahiptir. Üyelikten çıkmak, üyenin borçlarının veya alacaklarının silineceği veya katkılarının geri bırakılacağı anlamına gelmez.

16- ÜYELİKTEN ÇIKARILMA:
Aşağıdaki
16.1- Dernek tüzüğüne aykırı davranmak.
16.2- Yüz kızartıcı suçlara karışmak, Türk geleneğine aykırı davranışlarda bulunmak.
16.3- Verilen görevlerden sürekli kaçmak.
16.4- Yazılı bildirimlere karşın, dernek aidatlarından en az birini 6 ay içinde ödememek.
16.5- Dernek birimlerince verilen kararlara uymamak.
16.6- Üye olma koşullarını yitirmiş olmak.
gerekçelerinden herhangi birinin oluşması durumunda, yönetim kurulunun kararı ile üyenin dernek ile ilişiği kesilir. Üyenin dernek mal varlığında veya yapıtlarında hak iddia etmesi söz konusu olamaz.

17- DERNEK BİRİMLERİ:
Dernek birimleri
17.1- Genel Kurul
17.2- Yönetim Kurulu
17.3- Denetim Kurulu
17.4- Bilim Kurulu
17.5- Eğitim Kurulu
17.6- Tanıtım Kurulu
17.7- Üyelik Kurulu
olarak geçer.

5. DERNEK GENEL KURULU:
18- KURULUŞ BİÇİM ve YETKİSİ:
Genel kurul, derneğin tüzük belirleme organıdır. Genel Kurul üyeleri, tüzük madde önergelerini oylama yetkisine sahiptir. Genel Kurul, şubelerdeki doğal üyelerden ve şubelerdeki kayıtlı üyelerce seçilmiş üyelerden oluşur.

19- TOPLANMA ZAMANI:
Genel Kurul,
19.1- Olağan olarak; 2 yılda bir, Ocak ayı içerisinde,
19.2- Olağanüstü olarak; Yönetim ve denetim kurulunun gerekli gördüğü durumlarda veya dernek üyelerinden gelen açık yazılı isteğin üye sayısının beşte biri kadar olması durumunda 30 iş günü içerisinde Yönetim Kurulunca belirlenecek gün, yer ve saatte toplanır.

20- TOPLANMA ÇAĞRISI:
Genel Kurul, Yönetim Kurulunca yapılacak çağrı ile toplanır. Yönetim Kurulu bu görevini yapmazsa, bir üyenin başvurusu üzerine başvuru yapılan Denetim Kurulu üyesi, bu çağrıyı yapmak üzere üç üyeyi görevlendirir.

21- ÇAĞRI BİÇİMİ:
21.1- Yönetim Kurulu, Genel Kurula dernek tüzüğüne göre katılma hakkı bulunan üyelerin dizinini düzenler.
21.2- Genel Kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az onbeş gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi adrese yazılı gönderiyle, veya sanal gönderi ile bildirilerek toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, yeterli çoğunluk sağlanamaması nedeniyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir.
21.3- İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre beş iş gününden az, otuz iş gününden çok olamaz.
21.4- Toplantı, çoğunluk sağlanamaması gerekçesinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa bu durum, geri bırakma gerekçeleri de belirtilmek koşuluyla, ilk toplantı için yapılan çağrı biçimine uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler, ikinci toplantıya 1. toplantıda uygulanacak esaslara göre yeniden çağrılır.
21.5- Genel Kurul toplantısı ikinci kez geri bırakılamaz.

22- TOPLANTI BİÇİMİ:
22.1- Genel Kurul; katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde ise üçte ikisinin katılımıyla toplanır.
22.2- Çoğunluğun sağlanamaması gerekçesiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
22.3- Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin dizini, toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmî makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, Yönetim Kurulu üyeleri veya Yönetim Kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından denetlenir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen dizindeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler.
22.4- Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum, bir tutanakla saptanır ve toplantı, Yönetim Kurulu başkanı veya görevlendireceği Yönetim Kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması durumunda da Yönetim Kurulunca bir tutanak düzenlenir.
22.5- Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek Kurultay oluşturulur.
22.6- Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda oy kullanan üyeler, Kurultaya kimliklerini göstermek ve toplantı üye dizinindeki adlarının karşılarını imzalamak gereğindedir.
22.7- Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması Kurultay başkanının sorumluluğundadır.
22.8- Genel Kurulda, yalnızca gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak toplantıda hazır bulunan üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konular, gündeme alınmak gereğindedir.
22.9- Genel Kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak gereğindedir. Onursal üyeler genel kurul toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar. Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişinin yönetim kurulu başkanı veya temsille görevlendireceği kişi oy kullanır.
22.10- Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar, bir tutanağa yazılır ve Kurultay başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim Kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur. Kurultay başkanı, her belgenin bir kopyasını alır.

6. GENEL KURULUN OYLAMA ve KARAR ALMASI
23- OYLAMA:
Genel Kurul, yapacağı her oylama için aşağıdaki düzeni uygular:
23.1- Oylamanın sonunda seçilecek kişiler (veya maddeler) için ayrılan boş yer (veya kontenjan), YERLEŞTİRME olarak anılır.
23.2- Oylamaya giren kişi (veya önerilen madde), ADAY olarak; oylamada bulunup oy kullanma hakkına sahip olan kişi ise SEÇMEN olarak anılır.
23.3- Oylamada her ADAY için ya EVET ya HAYIR ya BOŞ (çekimser) oy kullanılır. Her ADAYın aldığı EVET sayısıyla HAYIR sayısının farkına BİRLEŞKE oy denir.
23.4- Oy kullanmayan seçmenlerin oyu GEÇERSİZ sayılır.
23.5- Bir seçmen, her oylamada YERLEŞTİRME sayısı kadar EVET ve yine YERLEŞTİRME sayısı kadar HAYIR oyu kullanabilir.
23.6- BİRLEŞKE oyu en yüksek olan ADAYlardan YERLEŞTİRME sayısı kadar ADAY seçilmiş olur.
23.7- Oylamalar, ya birleşik oy pusulası hazırlanarak ya da ayrı ayrı sandıklara marka atılarak yapılabilir.
23.8- Eşit sayıda BİRLEŞKE oya sahip adaylar, sıralamada aldıkları HAYIR oyu sayısına göre ters olarak (az HAYIR alandan çok HAYIR alana doğru) sıralanır.
23.9- BOŞ oylardan kullanılmayan HAYIR oyları çıkarılarak elde edilen BOŞ BİLEŞKE oy sayısı da bir ADAY olarak kabul edilir ve BOŞ ADAY diye anılır.
23.10- BOŞ ADAY da YERLEŞTİRME sıralamasında seçilmişse kalan ADAYlar üzerinden bir seçim daha yapılır. Ancak durum değişmezse BOŞ ADAY yok sayılarak seçim sonlandırılır.
24- AÇIK veya GİZLİ OYLAMA:
Genel Kurul’da, tersine karar alınmamışsa, Yönetim ce Denetim Kurulu üyelerinin seçimleri gizli oylama ile, diğer konulardaki kararlar ise açık oylama ile yapılır. Gizli oylar, oy pusulasına ne oy basıldığı belli olmayacak şekilde veya hangi sandığa oy atıldığı bilinmeyecek şekilde kurulan bir düzenekteki oylardır. Kutulardaki oylar açık olarak sayılır.
Açık oylamada, genel kurul başkanının belirteceği yöntem uygulanır.

25- KARAR ALINMASI:
Genel Kurul kararlar, BİRLEŞKE oyu sıfırdan büyük olan ADAYlar üzerinden alınmış olur. Tüzük değişikliği veya derneğin feshi kararları ise, HAYIR oyları EVET oylarının yarısını geçmeyen ADAYlar üzerinden alınmış olur.

26- TOPLANTISIZ ve ÇAĞRISIZ KARARLAR
Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının bu tüzükte yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir. Bu şekilde karar alınması olağan toplantı yerine geçmez.

27- GENEL KURULUN GÖREV ve YETKİLERİ
Aşağıda yazılı hususlar genel kurulca görüşülüp karara bağlanır.
27.1- Dernek organlarının seçilmesi,
27.2- Dernek tüzüğünün değiştirilmesi,
27.3- Yönetim ve denetim kurulları raporlarının görüşülmesi ve yönetim kurulunun ibrası,
27.4- Yönetim kurulunca hazırlanan bütçenin görüşülüp aynen veya değiştirilerek kabul edilmesi,
27.5- Derneğin diğer organlarının denetlenmesi ve gerek görüldüğünde haklı sebeplerle onların görevden alınması,
27.6- Üyeliğin reddi veya üyelikten çıkarma hakkında verilen yönetim kurulu kararlarına karşı yapılan itirazların incelenmesi ve karara bağlanması,
27.7- Dernek için gerekli olan taşınmaz malların satın alınması veya mevcut taşınmaz malların satılması hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
27.8- Yönetim kurulunca dernek çalışmaları ile ilgili olarak hazırlanacak yönetmelikleri inceleyip aynen veya değiştirilerek onaylanması,
27.9- Dernek yönetim ve denetim kurullarının kamu görevlisi olmayan başkan ve üyelerine verilecek ücret ile her türlü ödenek, yolluk ve tazminatlar ile dernek hizmetleri için görevlendirilecek üyelere verilecek gündelik ve yolluk miktarlarının tespit edilmesi,
27.10- Derneğin federasyona katılması ve ayrılmasının kararlaştırılması,
27.11- Derneğin şubelerinin açılmasının kararlaştırılması ve açılmasına karar verilen şube ile ilgili işlemlerin yürütülmesi husunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
27.12- Derneğin uluslar arası faaliyette bulunması, yurt dışındaki dernek ve kuruluşlara üye olarak katılması veya ayrılması,
27.13- Derneğin vakıf kurması,
27.14- Derneğin fesih edilmesi,
27.15- Yönetim kurulunun diğer önerilerinin incelenip karara bağlanması,
27.16- Derneğin en yetkili organı olarak derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işlerin görülmesi ve yetkilerin kullanılması,
27.17- Mevzuatta genel kurulca yapılması belirtilen diğer görevlerin yerine getirilmesi,

7. DERNEK YÖNETİM KURULU
28- YÖNETİM KURULUNUN TEŞKİLİ:
Yönetim kurulu beş asıl ve beş yedek üye olarak genel kurulca seçilir.
Yönetim kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında bir kararla görev bölüşümü yaparak başkan, başkan yardımcısı, sekreter, sayman ve üye’yi belirler.
Yönetim kurulu, tüm üyelerin haber edilmesi şartıyla her zaman toplantıya çağrılabilir. Üye tamsayısının yarısından bir fazlasının hazır bulunması ile toplanır. Kararlar, toplantıya katılan üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır.
Yönetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu taktirde genel kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir.

29- YÖNETİM KURULUNUN GÖREV ve YETKİLERİ
Yönetim kurulu aşağıdaki hususları yerine getirir.
29.1- Derneği temsil etmek veya bu hususta kendi üyelerinden birine veya bir üçüncü kişiye yetki vermek,
29.2- Gelir ve gider hesaplarına ilişkin işlemleri yapmak ve gelecek döneme ait bütçeyi hazırlayarak genel kurula sunmak,
29.3- Derneğin çalışmaları ile ilgili yönetmelikleri hazırlayarak genel kurul onayına sunmak,
29.4- Genel kurulun verdiği yetki ile taşınmaz mal satın almak, derneğe ait taşınır ve taşınmaz malları satmak, bina veya tesis inşa ettirmek, kira sözleşmesi yapmak, dernek lehine rehin ipotek veya ayni haklar tesis ettirmek,
29.5- Genel kurulun verdiği yetki ile şube açmaya ilişkin işlemlerin yürütülmesini sağlamak,
29.6- Derneğin şubelerinin denetlenmesini sağlamak,
29.7- Gerekli görülen yerlerde temsilcilik açılmasını sağlamak,
29.8- Genel kurulda alınan kararları uygulamak,
29.9- Her faaliyet yılı sonunda derneğin işletme hesabı tablosu veya bilanço ve gelir tablosu ile yönetim kurulu çalışmalarını açıklayan raporunu düzenlemek, toplandığında genel kurula sunmak,
29.10- Bütçenin uygulanmasını sağlamak,
29.11- Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılma hususlarında karar vermek,
29.12- Derneğin amacını gerçekleştirmek için yetkisi dahilinde her çeşit kararı almak ve uygulamak,
29.13- Mevzuatın kendisine verdiği diğer görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak,

8. DERNEĞİN DENETİM KURULU
30- DENETİM KURULUNUN TEŞKİLİ
Denetim kurulu, üç asıl ve üç yedek üye olarak genel kurulca seçilir.
Denetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu taktirde genel kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması mecburidir.

31- DENETİM KURULUNUN GÖREV ve YETKİLERİ
Denetim kurulu; derneğin, tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespit edilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve toplandığında genel kurula sunar.
Denetim kurulu, gerektiğinde genel kurulu toplantıya çağırır.

32- DERNEĞİN GELİR KAYNAKLARI
Derneğin gelir kaynakları aşağıda sayılmıştır.
32.1- Üye aidatı: Üyelerden aylık 50 TL aidat alınır. Bu miktarları artırmaya veya eksiltmeye genel kurul yetkilidir,
32.2- Şube ödentisi: Derneğin genel giderlerini karşılamak üzere şubeler tarafından tahsil edilen üye ödentilerinin %50’si altı ayda bir genel merkeze gönderilir,
32.3- Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteği ile derneğe yaptıkları bağış ve yardımlar,
32.4- Dernek tarafından tertiplenen çay ve yemekli toplantı, kurs, gezi ve eğlence, temsil, konser, spor yarışması ve konferans gibi faaliyetlerden sağlanan gelirler,
32.5- Derneğin mal varlığından elde edilen gelirler,
32.6- Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun olarak toplanacak bağış ve yardımlar,
32.7- Derneğin, amacını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu geliri temin etmek amacıyla giriştiği ticari faaliyetlerden elde edilen kazançlar,
32.8- Diğer gelirler.

9. DERNEĞİN DEFTERLERİ
33- DEFTER TUTMA ESASLARI:
Dernekte, işletme hesabı esasına göre defter tutulur. Ancak, yıllık brüt gelirin Dernekler Yönetmeliğinin 31. maddesinde belirtilen haddi aşması durumunda takip eden hesap döneminden başlayarak bilanço esasına göre defter tutulur.
Bilanço esasına geçilmesi durumunda, üst üste iki hesap döneminde yukarıda belirtilen haddin altına düşülürse, takip eden yıldan itibaren işletme hesabı esasına dönülebilir.
Yukarıda belirtilenlere bağlı kalmaksızın yönetim kurulu kararı ile bilanço esasına göre defter tutulabilir.
Derneğin ticari işletmesi açılması durumunda, bu ticari işletme için, ayrıca Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre defter tutulur.

34- DEFTER TUTMA USULLERİ:
Derneğin defter ve kayıtları Dernekler Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esasa uygun olarak tutulur.

35- TUTULACAK DEFTERLER:
Dernekte, aşağıda yazılı defterler tutulur.
35.1- İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
1) Karar Defteri: Yönetim kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu deftere yazılır ve kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır.
2) Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış tarihleri bu deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık aidat miktarları bu deftere işlenebilir.
3) Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmak suretiyle saklanır.
4) Demirbaş Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme tarihi ve şekli ile kullanıldıkları veya verildikleri yerler ve kullanım sürelerini dolduranların kayıttan düşürülmesi bu deftere işlenir.
5) İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve düzenli olarak bu deftere işlenir.
6) Alındı Belgesi Kayıt Defteri: Alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları, bu belgeleri alan ve iade edelerin adı, soyadı ve imzaları ile aldıkları ve iade ettikleri tarihler bu deftere işlenir.

35.2- TUTULACAK DEFTERLER
Bilanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
1) 35.1 bendinin (1), (2), (3) ve (6)’ncı alt bentlerinde kayıtlı defterler bilanço esasında defter tutulması durumunda da tutulur.
2. Yevmiye Defteri, Büyük Defter ve Envanter Defteri: Bu defterlerin tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esaslarına göre yapılır.

36- DEFTERLERİN TASDİKİ:
Dernekte, tutulması zorunlu olan defterler kullanmaya başlamadan önce il dernekler müdürlüğüne veya notere tasdik ettirilir. Bu defterlerin kullanılmasına sayfaları bitene kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre tutulan defterler ile form veya sürekli form yapraklı defterlerin, kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilmesi zorunludur.

37- GELİR TABLOSU ve BİLANÇO DÜZENLEMESİ:
İşletme hesabı esasına göre kayıt tutulması durumunda yıl sonlarında (31 Aralık) (Dernekler Yönetmeliği EK-16’da belirtilen) “İşletme Hesabı Tablosu” düzenlenir. Bilanço esasına göre defter tutulması durumunda ise, yıl sonlarında (31 Aralık), Maliye Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosu düzenlenir.

10. DERNEĞİN GELİR ve GİDER İŞLEMLERİ
38- GELİR ve GİDER BELGELERİ:
Dernek gelirleri, (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de örneği bulunan) “Alındı Belgesi” ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer.
Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak derneğin, Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için (Dernekler Yönetmeliği EK-13’te örneği bulunan) “Gider Makbuzu” düzenlenir.
Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri (Dernekler Yönetmeliği EK-14’te örneği bulunan) “Ayni Yardım Teslim Belgesi” ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneğe yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise (Dernekler Yönetmeliği EK-15’te örneği bulunan) “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir.

39- ALINDI BELGELERİ:
Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak “Alındı Belgeleri” (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de gösterilen biçim ve ebatta) yönetim kurulu kararıyla, matbaaya bastırılır.
Alındı belgelerinin bastırılması ve kontrolü, matbaadan teslim alınması, deftere kaydedilmesi, eski ve yeni saymanlar arasında devir teslimi ve alındı belgesi ile dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler tarafından bu alındı belgelerinin kullanımına ve toplanılan gelirlerin teslimine ilişkin hususlarda Dernekler Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre hareket edilir.

40- YETKİ BELGESİ:
Dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden (Dernekler Yönetmeliği EK- 19’da örneği bulunan) “Yetki Belgesi” dernek tarafından üç nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yetki belgelerinin birer sureti dernekler birimlerine verilir. Yetki belgesi ile ilgili değişiklikler yönetim kurulu başkanınca, onbeş gün içerisinde dernekler birimine bildirilir.
Dernek adına gelir tahsil edecek kişiler, ancak adlarına düzenlenen yetki belgelerinin bir suretinin dernekler birimine verilmesinden itibaren gelir tahsil etmeye başlayabilirler.
Yetki belgesinin kullanımı, yenilenmesi, iadesi ve sair hususlarda Dernekler Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre hareket edilir.

41- GELİR ve GİDER BELGELERİNİN SAKLANMASI:
Defterler hariç olmak üzere, dernek tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.

11. BEYANNAME VERİLMESİ
42- BEYANNAME:
Derneğin, bir önceki yıla ait faaliyetleri ile gelir ve gider işlemlerinin yıl sonu itibarıyla sonuçlarına ilişkin (Dernekler Yönetmeliği EK-21’de sunulan) “Dernek Beyannamesi” dernek yönetim kurulu tarafından onaylandıktan sonra, her takvim yılının ilk dört ayı içinde dernek başkanı tarafından ilgili mülki idare amirliğine verilir.

12. BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ ve MÜLKİ AMİRLİĞE YAPILACAK BİLDİRİMLER
43- GENEL KURUL SONUÇ BİLDİRİMİ
Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren (Dernekler Yönetmeliği EK-3 te sunulan) “Genel Kurul Sonuç Bildirimi” ve ekleri yönetim kurulu başkanı tarafından ilgili mülki idare amirliğine bildirilir:
Genel kurul sonuç bildirimine;
43.1- Divan başkanı, başkan yardımcıları ve yazman tarafından imzalanmış genel kurul toplantı tutanağı örneği,
43.2- Tüzük değişikliği yapılmışsa, tüzüğün değişen maddelerinin yeni ve eski şekli ile dernek tüzüğünün son şeklinin her sayfası yönetim kurulunca imzalanmış örneği eklenir.

44- TAŞINMAZLARIN BİLDİRİLMESİ
Derneğin edindiği taşınmazlar tapuya tescilinden itibaren otuz gün içinde (Dernekler Yönetmeliği EK-26’da sunulan) “Taşınmaz Mal Bildirimi”ni doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirilir.
Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi
Dernek tarafından, yurtdışından yardım alınacak olması durumunda yardım alınmadan önce (Dernekler Yönetmeliği EK-4’te belirtilen) “Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi” iki nüsha olarak doldurup mülki idare amirliğine bildirimde bulunurlar.
Bildirim formuna, yurt dışından yardım alınması hususunda alınmış yönetim kurulu kararı örneği, varsa bu konuda düzenlenen protokol, sözleşme ve benzeri belgeler ile yardımın aktarıldığı hesaba ilişkin dekont, ekstra ve benzeri belgenin bir örneği de eklenir.
Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur.
45- Kamu Kurum ve Kuruluşları İle Birlikte Yürütülen Ortak Projelerle ilgili Bildirim
Derneğin görev alanına ilişkin konularda kamu kurum ve kuruluşları ile yürüttüğü ortak projelerle ilgili olarak yapılan protokol ve projenin örneği (Dernekler Yönetmeliği EK-23’de gösterilen) “Proje Bildirimi”ne eklenerek, protokol tarihini izleyen bir ay içinde dernek merkezinin bulunduğu yerin valiliğine verilir.
46- Değişikliklerin Bildirilmesi
Derneğin yerleşim yerinde meydana gelen değişiklik (Dernekler Yönetmeliği EK-24’te belirtilen) “Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimi”; genel kurul toplantısı dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikler (Dernekler Yönetmeliği EK-25’te belirtilen) “Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimi” doldurulmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirilir.
Dernek tüzüğünde yapılan değişiklikler de tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını izleyen otuz gün içinde, genel kurul sonuç bildirimi ekinde mülki idare amirliğine bildirilir.

13. DERNEĞİN İÇ DENETİMİ
47- İÇ DENETİM:
Dernekte genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Denetim kurulu tarafından en geç yılda bir defa derneğin denetimi gerçekleştirilir. Genel kurul veya yönetim kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.

14. DERNEĞİN BORÇLANMASI
48- Derneğin Borçlanma Usulleri:
Dernek amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması halinde yönetim kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet alımı konularında olabileceği gibi nakit olarak ta yapılabilir. Ancak bu borçlanma, derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktarlarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek nitelikte yapılamaz.

15. DERNEĞİN ŞUBELERİ
49- Derneğin Şubelerinin Kuruluşu:
Dernek, gerekli görülen yerlerde genel kurul kararıyla şube açabilir. Bu amaçla dernek yönetim kurulunca yetki verilen en az üç kişilik kurucular kurulu, Dernekler Yönetmeliği’nde belirtilen şube kuruluş bildirimini ve gerekli belgeleri, şube açılacak yerin en büyük mülki amirliğine verir.
50- Şubelerin Görev ve Yetkileri:
Şubeler, tüzel kişiliği olamayan, dernek amaç ve hizmet konuları doğrultusunda özerk faaliyetlerde bulunmakla görev ve yetkili, tüm işlemlerinden doğan alacak ve borçlarından ötürü kendisinin sorumlu olduğu dernek iç örgütüdür.
51- Şubelerin Organları ve Şubelere Uygulanacak Hükümler:
Şubenin organları, genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu’dur.
Genel kurul, şubenin kayıtlı üyelerinden oluşur. Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek, denetim kurulu ise üç asıl ve üç yedek üye olarak şube genel kurulunca seçilir.
Bu organların görev ve yetkileri ile bu tüzükte yer alan dernekle ilgili diğer hükümler, mevzuatın öngördüğü çerçevede şube’de de uygulanır.
53- Şubelerin Genel Kurullarının Toplanma Zamanı ve Genel Merkez Genel Kurulunda Nasıl Temsil Edileceği:
Şubeler, genel kurul olağan toplantılarını genel merkez genel kurulu toplantısından en az iki ay önce bitirmek zorundadırlar.
Şubelerin olağan genel kurulu, 3 yılda bir, Eylül ayı içersinde, şube yönetim kurulunca belirlenecek gün yer ve saatte toplanır.
Şubeler, genel kurul sonuç bildiriminin bir örneğini toplantının yapıldığı tarihi izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine ve dernek genel merkezine bildirmek zorundadırlar.
Şubeler, genel merkez genel kurulunda seçimlik ve doğal delegelerle temsil edilir. Şubelerin yönetim ve denetim kurulu başkanları doğal delege olarak, şubede kayıtlı her yirmi (20) üye için bir (1), arta kalan üye sayısı 10‘dan fazla veya toplam üye sayısı 20’ den az ise bu üyeler içinde bir olmak üzere seçilecek delegeler de seçimlik delege olarak, şubeyi temsilen genel merkez genel kuruluna katılma hakkına sahiptir.
Genel merkez genel kuruluna en son şube genel kurulunda seçilen delegeler katılır. Genel merkez yönetim ve denetim kurulu üyeleri genel merkez genel kuruluna katılır, ancak şube adına delege seçilmedikleri sürece oy kullanamazlar.
Şubelerin yönetim veya denetim kurulunda görevli olanlar genel merkez yönetim veya denetim kuruluna seçildiklerinde şubedeki görevinden ayrılırlar.

16. TEMSİLCİLİK AÇMA
54- TEMSİLCİLİKLER:
Dernek, gerekli gördüğü yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla yönetim kurulu kararıyla temsilcilik açabilir. Temsilciliğin adresi, yönetim kurulu kararıyla temsilci olarak görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından o yerin mülkî idare amirliğine yazılı olarak bildirilir. Temsilcilik, dernek genel kurulunda temsil edilmez. Şubeler temsilcilik açamazlar.

17. TÜZÜK DEĞİŞİKLİKLERİ
55- TÜZÜK DEĞİŞİKLİKLERİ:
Tüzük değişikliği genel kurul kararı ile yapılabilir.
Genel kurulda tüzük değişikliği yapılabilmesi için genel kurula katılma ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Tüzük değişikliği için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel kurulda tüzük değişikliği oylaması açık olarak yapılır.

18. DERNEĞİN FESHİ ve MAL VARLIĞININ TAHLİYESİ
56- DERNEĞİN FESHİ:
Genel kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir.
Genel kurulda fesih konusunun görüşülebilmesi için genel kurula katılma ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel kurulda fesih kararı oylaması açık olarak yapılır.

57- TASFİYE İŞLEMLERİ
Genel kurulca fesih kararı verildiğinde, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi son yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin genel kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adında “Tasfiye Halinde Sivil Toplumu Destekleme Derneği” ibaresi kullanılır.
Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi işlemlerini baştan sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir. Bu kurul, önce derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemeleri sırasında derneğin alacaklılarına çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan tüm para, mal ve hakları, genel kurulda belirlenen yere devredilir. Genel kurulda, devredilecek yer belirlenmemişse derneğin bulunduğu ildeki amacına en yakın ve fesih edildiği tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir.
Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki idare amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç ay içinde tamamlanır.
Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur.
Derneğin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri saklamakla görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi beş yıldır.

19. HÜKÜM EKSİKLİĞİ
58- HÜKÜM EKSİKLİĞİ:
Bu tüzükte belirtilmemiş hususlarda Dernekler Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve bu kanunlara atfen çıkartılmış olan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın dernekler hakkındaki hükümleri uygulanır.